Met 120 aanwezigen in de voormiddag voor de Masterclasses en in de namiddag nog ongeveer 150 degusterende bovenop mogen we wel spreken van een zeer geslaagde “Aula Vini Rioja”. Ook de positieve reacties die we her en der mochten opvangen doet ons deugd! Wij als Nationaal Comité waren ook zeer blij met de hoge kwaliteit aan wijnen die aangeboden werden. Via onze Facebookpagina https://www.facebook.com/VlaamseWijngilde/ kan je de geproefde flessen zien die tijdens de Masterclasses werden gedegusteerd. Deze konden ook tijdens de namiddag degustatie geproefd worden samen met nog vele andere wijnen.

Er broeit wat in Rioja. Met een aanpassing van de reglementering probeert men meer terroir-getypeerde wijnen op de kaart te zetten. Leer daarover meer in Ken Wijn-magazine nummer 31. De diversiteit die Rioja vandaag te bieden heeft is ongezien en stijgt ver uit boven het klassieke beeld van houterige rode wijnen. Herontdek Rioja tijdens onze Aula Vini, met twee masterclasses en een uitgebreide degustatie van topwijnen. 

Voor de masterclasses verwelkomen we Jorge Muga, oenoloog van Bodegas Muga die ons zijn visie op het Rioja van vandaag zal delen. Tijdens de tweede masterclass ontdekken we de minder bekende maar daarom niet minder interessante druivenrassen van Rioja. Juan Carlos Sancha, professor oenologie aan de universiteit van Rioja en zelf ook een uitstekend wijnmaker leert ons tempranillo blanco, maturana blanca, graciano, etc. kennen. Uiteraard telkens met bijpassende wijnen.

De namiddag degustatie is een uitgelezen kans om de diversiteit en kwaliteit van Rioja uitgebreid te proeven. Een 20-tal domeinen zullen aanwezig zijn met gevestigde namen als Muga, Roda, Artadi en Telmo Rodriguez, maar ook “nieuwe sterren” als Pujanza en Bhilar, garage-winemakers als Javier Arizcuren en Oxer Bastegieta, en de jonge wolven van “Rioja n Roll” zoals Artuke, Tentenublo en Sierra de Toloña. En nog meer moois!

Lijst van aanwezige domeinen:

• Abel Mendoza
• Arizcuren
• Artadi
• Artuke
• Bhilar
• Bodega 202
• Contador
• Exopto
• Gomez Cruzado
• Heras Cordon
• Ijalba
• Juan Carlos Sancha
• MacRoberts & Canals
• Muga
• Oxer Bastegieta
• Palacios Remondo
• Pujanza
• Remelluri
• Remirez de Ganuza
• Roda
• Sierra de Toloño
• Tentenublo
• Valdemar

Rioja is op het eerste zicht geen al te moeilijke wijnregio om te begrijpen. Het is slechts één grote appellatie van ongeveer 66,000 ha in het noorden van Spanje. Door de beschermende invloed van de Sierra Cantabria in het noorden en de Sierra de la Demanda in het zuiden is de Ebro vallei uitstekend geschikt voor wijnbouw. Klassiek wordt de regio onderverdeeld in 3 subzones met elk hun eigen terroir en klimaat. Zo heeft Rioja Alta een meer Atlantisch klimaat met de typische rode ijzerhoudende kalkbodems, is Rioja Alavesa nog iets koeler met meer pure kalkbodems, en heeft Rioja Oriental een eerder Mediterraans klimaat en meer alluviale bodems. De meeste wijnen zijn rood met tempranillo als belangrijkste druivenras, eventueel aangevuld met wat garnacha en andere cepages, en de wijnen worden typisch lang op hout bewaard. Klaar! Dat is inderdaad de basis en met deze kennis slaag je wellicht voor het examen meester wijnproever, maar in de praktijk is de situatie wel iets complexer en is er een enorme diversiteit in Rioja, zowel wat wijnstijlen, cepages, bodems, microklimaten en kwaliteit betreft.

Laten we beginnen met de diversiteit in stijlen. Ten eerste wordt in Rioja niet alleen rode wijn gemaakt: witte wijn en rosé wijnen zijn in opgang. En recent werd ook toegelaten om schuimwijnen binnen de Rioja appellatie te maken. Ten tweede is er ook binnen de rode wijnen een enorme diversiteit aan stijlen. De klassieke Crianza, Reserva en Gran Reserva wijnen worden langdurig gerijpt op typisch Amerikaans hout, een praktijk die werd geïntroduceerd op het einde van de 19de eeuw (onder Franse invloed). Tot dan werden Rioja wijnen echter niet op hout gemaakt, en vandaag de dag zijn er er nog altijd veel “cosecheros” die jonge rode wijnen maken met minimaal houtgebruik zoals Tentenublo en Oxer Bastegieta. Daarnaast zijn er ook wijnmakers die een moderne internationale stijl hanteren met nieuw Frans hout zoals Artadi en Pujanza. Al deze verschillende stijlen zullen te proeven zijn tijdens de degustatie! 

Kwalitatieve wijnmakers proberen zich niet enkel te onderscheiden door hun manier van wijnmaken maar ook door hun terroir te laten spreken. Naast de verschillen tussen de 3 grote subzones, heeft ook elk dorp zijn eigenheid (net zoals in Bourgogne). Zo wordt Rioja Oriental (het vroegere Rioja Baja) als een warmere zone gezien maar bv. het gebied rond Monte Yerga is één van de hoogste en meest koele terroirs in Rioja, waar bv. Palacios Remondo en Javier Arizcuren heel frisse Garnacha’s maken. Nog een stap verder naar de expressie van terroir zijn de individuele wijngaarden, die sinds kort naast de verschillende “villages” ook als individuele geografische indicatie kunnen erkend worden, mits voldoende kwaliteit en eigenheid kan aangetoond worden. Ook deze meer terroir-gedreven wijnen zullen te proeven zijn op de degustatie.

Ook de verschillende druivenrassen bieden ruimte voor diversificatie. Daar waar klassieke Rioja wijnen typisch een blend zijn met (voor rood) Tempranillo in de hoofdrol, worden er ook monocepage wijnen gemaakt, en worden oude druivenrassen herontdekt. Eén van de voorvechters en herontdekker van verloren gewaande druivenrassen is Juan Carlos Sancha, professor oenologie aan de universiteit van Rioja. Hij zal een masterclass geven waar de verschillende druivenrassen van Rioja in aan bod komen. Zo zullen we zaken proeven als tempranillo blanca, maturana blanca en tinta, graciano, mazuelo (= carignan), etc. 

Kwaliteit is waar we als wijnliefhebbers allen naar op zoek zijn, en liefst tegen een redelijke prijs. In dat opzicht heeft Rioja veel te bieden ondanks het feit dat de productie er gedomineerd wordt door grote merken die je ook bij ons courant in de supermarkt vindt. Hierdoor wordt Rioja soms miskend, maar wie bereid is verder te kijken, zal merken dat Rioja een zeer boeiende wijnregio is met veel kwalitatieve domeinen. Voor de Aula Vini selecteerden we enkel top bodega’s die zich weten te onderscheiden door kwaliteit, expressie van terroir en/of originaliteit. Een unieke gelegenheid dus om zoveel topwijnen samen te proeven!